Zorgaanbieders mogen geen afdelingen van cruciale zorg sluiten zonder dit op tijd te bespreken met verzekeraars en collega aanbieders. Zorgaanbieders en verzekeraars bespreken eerst aan bovenregionale en landelijke overlegtafels wat het effect van een voorgenomen besluit is. En of de gevolgen daarvan te dragen zijn door de zorgpartners.
Dat blijkt uit de Kamerbrief ‘Stand van zaken cruciale ggz’. Mede vanwege financiële problemen sloten in 2022 onverwacht 4 afdelingen met gespecialiseerde ggz:
- PsyQ Amsterdam,
- i-psy Amsterdam,
- Centrum voor Psychotherapie van Pro Persona te Lunteren,
- De Kliniek Intensieve Behandeling (KIB) De Nieuwe Meer te Amsterdam van Inforsa, onderdeel van Arkin.
Het gaat om dure zorg, waarvoor zorgverzekeraars bij de inkoop niet altijd kostendekkende tarieven bieden. De sluiting leidde tot grote maatschappelijke ophef en discussie in de politiek.
Aanpak cruciale ggz
In de Kamerbrief beschrijft demissionair minister Conny Helder van Langdurige Zorg nu de aanpak cruciale ggz vanaf 2024. Volgens de Nederlandse ggz is dit een belangrijke stap. “Het verbeteren van de continuïteit en toegankelijkheid van de cruciale ggz is een ingewikkeld probleem waar deze aanpak onderdeel van is.”
Uit eerder onderzoek van de Nederlandse ggz bleek dat er geen plannen zijn voor sluiting van cruciale ggz op de korte termijn. Daarbij geeft de Nederlandse ggz wel aan dat er sprake is van grote krapte waardoor de noodzakelijke cruciale ggz-zorg niet altijd gegarandeerd wordt.
Bekostiging
Begin 2023 vertelde bestuursvoorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) Karin Raaijmakers dat de cruciale ggz, de zorg voor de ‘allerzwaarste’ patiënten, niet via concurrentie moeten worden ingekocht. “Daarvoor zou een bekostiging kunnen komen via beschikbaarheid. In feite zijn dit de IC-bedden voor de ggz.”
Ook Ruth Peetoom, voorzitter van de Nederlandse ggz, liet weten te willen overstappen naar een stabielere vorm van financiering voor de cruciale ggz. “Met de regionale overlegtafels, VWS, verzekeraars en de zorgautoriteit zitten we daarvoor om tafel. We stellen regionaal en landelijk vast wat cruciale capaciteit is en hoe we die kunnen borgen. Dat is een taai proces, maar ik heb goede hoop dat we er uit komen.”
Toch komt de NZa in haar verkenning tot de conclusie dat er binnen de huidige bekostiging en de huidige zorginkoop op dit moment genoeg mogelijkheden zijn om goede afspraken te maken over ggz-zorg voor de allerzwaarste patiënten, schrijft Helder in de Kamerbrief.
“Vanwege het ontbreken van een breed gedragen definitie van het begrip cruciale ggz-zorg kan de NZa op dit moment geen harde uitspraken doen over de vraag of een andere vorm van bekostiging zoals een beschikbaarheidsbijdrage, een passende oplossing is in een scenario dat het zorgverzekeraars niet lukt om tot passende financiering in de inkoop te komen.”
Hogere tarieven
Of de aanpak uit de Kamerbrief voldoende is, hangt onder andere af van of de tarieven voor deze schaarse cruciale zorg omhoog gaan en of betaald gaat worden op basis van beschikbaarheid, denkt woordvoerder van de Nederlandse ggz Stans Damen. “Deze tarieven zijn nu te laag en veel instellingen hebben het al zwaar. Een derde van de aanbieders over 2022 schreef rode cijfers.”
Onderzoeken
Het afgelopen jaar zijn verschillende onderzoeken en verkenningen gedaan naar de continuïteit en toegankelijkheid van de cruciale ggz-zorg. Naast het hierboven genoemde onderzoek van de Nederlandse ggz naar de continuïteitsproblemen, is onderzoek gedaan naar het aanbod van cruciale ggz en is door KPMG onderzoek gedaan naar de vraag naar cruciale ggz. Daarnaast heeft de NZa een verkenning gedaan naar mogelijke oplossingsrichtingen binnen de bekostiging en zorginkoop voor cruciale ggz.
Eerste winst
“We hebben nu voor het eerst op hoofdlijnen inzichtelijk wat het regionale en bovenregionale cruciale aanbod is. Dat is de eerste winst die in het regionaal gesprek en in de contractering wordt gebruikt”, zegt Damen. “We weten nu welke cruciale zorg door welke aanbieder waar wordt geboden.”
Daarbij vallen de 24/7 crisisdienst, de High Intensive Care (HIC), de Intensive Home Treatment (IHT) teams, Flexibele Assertive Community Treatment (FACT) en Vroege Interventie Psychose (VIP) onder de regionale cruciale zorg.
Onder bovenregionale cruciale ggz vallen beveiligde beddenniveau 2,3 en 4, de Kliniek Intensieve Behandeling (KIB), de Langdurig Intensieve Behandeling (LIZ) en de zorg in het kader van de ketenveldnorm/levensloopfunctie.
Voor de klinische en ambulante hooggespecialiseerde ggz is nog aanscherping nodig om te bepalen welk zorgaanbod bovenregionaal cruciaal is. Dit wordt in maart 2024 afgerond.
Boven regionaal aanbod
Een van de afspraken is dat ggz-instellingen met de zorgverzekeraars gaan kijken naar wat de precieze capaciteit is van deze complexe ggz. Zorgaanbieders en verzekeraars brengen daarbij jaarlijks het aantal behandelplaatsen in de regio in kaart. Doel is om samen te bepalen welke zorg noodzakelijk is en waar deze het beste geleverd kan worden.
Damen: “Niet alleen per zorgkantoorregio, maar over een aantal regio’s heen. Nu kijken we bijvoorbeeld voor de regio Utrecht alleen naar het aanbod in deze regio. Maar we willen bovenregionaal kijken welke aanbod er is voor mensen met complexe problemen. Dus naast de regio Utrecht, ook naar de regio’s ’t Gooi, Flevoland en de Veluwe.”
Het is nog de vraag wat de mogelijkheden daarbij zijn, zegt Damen. “Dit heeft gevolgen voor de marktwerking. We bespreken dit daarom ook met de Autoriteit Consument & Markt en de NZa. Als dit lukt is dat een belangrijke stap in het verbeteren van de continuïteit en toegankelijkheid van cruciale ggz.”
Concentratie en spreiding
Ten slotte komt er vanuit de betrokken partijen, ondersteund door het Zorginstituut Nederland, een visie op concentratie en spreiding van de ggz. Het vertrekpunt is daarbij hetzelfde als bij de medisch specialistische zorg: ‘Nabij als het kan, veraf als het moet’. Met deze visie kunnen aanbieders en verzekeraars kijken naar de beste verdeling van de capaciteit binnen de ggz.
Lange termijn cruciale ggz
Voor de langere termijn gaat de Nederlandse ggz de aanpak uit de Kamerbrief met de betrokken partijen verwerken tot concrete afspraken. ”Zodat we de continuïteit en toegankelijkheid van de schaarse complexe geestelijke gezondheidszorg kunnen gaan borgen.”
Daarbij benadrukt Damen dat ook andere belangrijke ontwikkelingen spelen op de lange termijn. “Denk aan het personeelstekort. En de inzet op het versterken van de mentale gezondheid van de jeugd en volwassenen zodat de samenleving gezonder wordt. Dat moet de druk op de ggz verminderen zodat de ggz beschikbaar blijft voor mensen voor wie het onmisbaar is.”
Bron: zorgvisie.nl
Wij zijn Zorg Assist Management en ondersteunen zorg- & welzijnsorganisaties bij: aanbesteden, kwaliteit, IGJ rapporten, strategie & beleid, detacheren op management niveau en bij het vinden & aanvragen van subsidies. Nieuwsgierig naar ons, of hulp nodig? Bel of mail ons en wij maken graag een vrijblijvende afspraak, om wederzijds te bespreken wat wij voor elkaar kunnen betekenen. 0592 201268 / info@zam.nu