Het kabinet-Rutte ziet zestig mogelijkheden om te bezuinigen in de zorgsector. Invoering en hogere eigen bijdragen van burgers en minder financiële steun aan zorginstellingen leveren het meeste op. Ook beperking van het basispakket en minder bureaucratie drukken de zorgkosten, schrijven ambtenaren in een bijlage bij de Miljoenennota voor 2023.
Afschaffing van de verplichte vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg levert 300 miljoen euro per jaar op, aldus het document ‘Ombuigingslijst 2022’. Als de NZa strenger de zorg afbakent, kan de overheveling van zorg van de tweede naar de eerste lijn jaarlijks 100 miljoen euro besparen.
Onafhankelijke indicatiestelling kan 158 miljoen euro per jaar opleveren. ‘Nu indiceren niet-gecontracteerde aanbieders zelf de uren wijkverpleging, waardoor een prikkel bestaat om het aantal uren zorg per cliënt hoog vast te stellen’, is de mening van het kabinet.
Beschikbaarheidsbijdrage korten
De ambtenaren menen dat een korting van 10 procent (75 miljoen) mogelijk is op de beschikbaarheidsbijdrage academische ziekenhuizen. Als een deel van de (basis-)ggz wordt ondergebracht bij de Wmo berekenen ze een doelmatigheidskorting van 5 procent: 138 miljoen euro per jaar. Verlaging van de tarieven informele zorg binnen de Zvw-pgb van 25 naar 15 euro kan 100 miljoen euro genereren, maar de schrijvers realiseren zich dat dan gedeeltelijke verplaatsing naar (duurdere) formele zorg het gevolg is.
Ook kan VWS overwegen de maximumtarieven binnen de Wet geneesmiddelenprijzen te verlagen: 50 miljoen euro per jaar kostenvermindering. Als de overheid bepaalt welke SEH’s openblijven, kan een concentratie van die acute zorg een onbekend aantal miljoenen opleveren. Aan sluiting van een deel van de SEH’s ‘s nachts is wel een opbrengst gekoppeld: 45 miljoen euro.
Toegang verpleging weigeren
VWS kan voor ‘lichtere zorgzwaartes’ voor verpleging en verzorging overwegen de toegang te weigeren tot de Wlz. Dan zijn cliënten aangewezen op goedkopere Zvw-zorg. Dat levert structureel 675 miljoen euro per jaar op. Als de Wlz voor ouderen wordt teruggebracht tot ‘waarvoor de wet oorspronkelijk bedoeld was’, brengt dit 200 miljoen op. Als ouderenzorg van de Wlz naar de Wmo verhuist, bespaart een doelmatigheidskorting maar liefst 1,4 miljard. De korting is rechtvaardig, menen de ambtenaren, omdat er synergie binnen gemeenten ontstaat met het sociaal domein en er meer kan worden geïnvesteerd in preventie van zware zorg en ondersteuning.
Als er meer maatwerk voor pgb-houders wordt toegepast, bespaart dat 5 procent (structureel 100 miljoen euro) en afschaffing van de vergoeding voor mantelzorgers (via het Gemeentefonds) levert 130 miljoen euro per jaar op. Als de personeelsnorm in het Kwaliteitskader verpleeghuiszorg wordt verlaagd, zijn 7500 minder fte-verpleegkundigen nodig en verminderen de kosten jaarlijks met 500 miljoen euro. Een generieke korting op de gehandicaptenzorg heeft een impact van een half miljard euro.
Uit basispakket
Wat VWS ook kan doen, is veelvoorkomende hulpmiddelen die minder dan 900 euro kosten uit het basispakket halen, waardoor de uitgaven 600 miljoen afnemen. Rigoureuzer is om kraamzorg uit het pakket te halen (350 miljoen euro) en verzekerde aanspraak voor wijkverpleging (na een ziekenhuisopname) korter te vergoeden, met uitzondering van Wajongers. Opbrengst daarvan: 1,7 miljard euro. Aandoeningen met een lichte ziektelast kunnen ook uit het basispakket.
Bovendien drukken eigen bijdragen de zorgkosten. Een bijdrage van 5 euro per uur voor wijkverpleegkundige zorg in de Zvw bespaart 270 miljoen en een eigen betaling van maximaal 200 euro per jaar voor hulpmiddelen 290 miljoen. Een eigen bijdrage van 5 euro voor extramurale medicatie (met een maximum van 200 euro per jaar) bespaart 580 miljoen euro per jaar. Een bijdrage van 75 euro per ambulancerit drukt de zorgkosten met 88 miljoen.
Verhoging eigen risico
Verhoging van het eigen risico voor de basisverzekering van 385 naar 485 euro en/of afschaffen van het vrijwillig eigen risico betekent een besparing van ruwweg 1 miljard euro. Betaling van een kwart eigen risico in de Zvw (maximum 670 euro) is een bezuiniging van 1,8 miljard euro. Invoering van een eigen risico per dbc zet zoden aan de dijk: 4,5 miljard euro.
Een eigen risico voor de huisarts en de huisartsenpost (eigen bijdrage 25 procent) zijn besparingen van naar schatting respectievelijk 810 miljoen en 95 miljoen euro per jaar. Als voor verblijf in een ziekenhuis 10 euro eigen bijdrage per dag wordt gevraagd, met een maximum van 100 euro per jaar, komt deze maatregel uit op een bezuiniging van 55 miljoen. Een eigen bijdrage in de curatieve ggz verlaagt de zorgkosten met 50 miljoen.
Kabinet neemt idee over
Een van de ideeën die al is overgenomen door het kabinet en is aangekondigd in de VWS-begroting van 2023, is invoering van een bijdrage in de Wmo. Hoe dat er precies uit gaat zien, wordt onderzocht. De ambtenaren denken dat het 200 miljoen euro kan besparen. Schrappen van de aanspraak op huishoudelijke hulp vanuit de Wmo vermindert de kosten een half miljard euro per jaar. Ook stelt het document dat inkomensafhankelijke bijdragen mogelijk zijn, maar wel met een maximum.
Andere bezuinigingsmogelijkheden zijn: afschalen van standaardconsulten bij het consultatiebureau, minder subsidie voor stagevergoedingen, afschaffen van de Kwaliteitsimpuls Personeel Ziekenhuizen (KIPZ) van 205 miljoen euro en halvering van de subsidie voor gezondheidszorgopleidingen. De ambtenaren stellen verder voor studenten een eigen bijdrage te vragen van 20 procent voor een specialistische vervolgopleiding en 7,5 procent te korten op de opleidingsbudgetten voor medisch specialisten.
Deze lijst van zestig opties is een overzicht van mogelijke ombuigingen. Het biedt ‘technische ondersteuning voor politieke keuzes’, geven de auteurs aan. Ook hebben ze directe en indirecte gevolgen van een bezuiniging op andere zorguitgaven niet altijd berekend of kunnen inschatten.
Bron: Zorgvisie
Wij zijn Zorg Assist Management en ondersteunen zorg- & welzijnsorganisaties bij:
aanbesteden, kwaliteit, IGJ rapporten, strategie & beleid, detacheren management niveau en bij het vinden & aanvragen van subsidies.
Nieuwsgierig naar ons, of hulp nodig? bel of mail ons en wij maken graag een vrijblijvende afspraak, om wederzijds te bespreken wat wij voor elkaar kunnen betekenen.
0592 201268 / info@zorgassistmanagement.nl