Banken gaan liquiditeitsproblemen in ggz niet oplossen
Ggz-aanbieders hoeven niet bij banken aan te kloppen om de liquiditeitsproblemen op te lossen die de sector zelf heeft veroorzaakt met de invoering van het zorgprestatiemodel (zpm), de nieuwe ggz-bekostiging. ‘Het is belangrijk dat zorgverzekeraars congruent gedrag vertonen en de ggz-aanbieders blijven bevoorschotten’, zegt Michel van Schaik van de Rabobank.
Maar liefst 67 procent van de ggz-aanbieders duikt in 2022 in de rode cijfers. Het getal komt uit een enquête van de Financiële Zorgthermometer van Fizi onder 800 zorgfinancials. Daarmee presteert de ggz slechter dan andere zorgsectoren. Net als andere sectoren kampen ggz-aanbieders met personeelstekorten, waardoor ze de omzet niet halen, gestegen energieprijzen en torenhoge inflatie.
Zorgprestatiemodel
Het extra negatieve effect in de ggz is toe te schrijven aan de invoering van de nieuwe ggz-bekostiging, het zorgprestatiemodel (zpm). Doordat de software niet op tijd klaar was, konden ggz-instellingen pas in najaar 2022 beginnen met factureren. Bovendien claimen 24 grote geïntegreerde ggz-aanbieders dat de zpm-tarieven te laag zijn. Dit komt in hun ogen doordat de NZa verouderde data heeft gebruikt. De omzet van grote instellingen daalt in 2022 gemiddeld met 5 procent, met uitschieters naar 12 procent, blijkt uit onderzoek van Gupta in december 2022.
2022 als overgangsjaar
Banken maken zich in toenemende mate zorgen over de problemen rond het zpm. Die zijn veel complexer dan aanvankelijk was ingeschat, constateert directeur gezondheidszorg Michel van Schaik van de Rabobank, tevens voorzitter van de commissie gezondheidszorg van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). ‘Het jaar 2022 zou eigenlijk een overgangsjaar zijn voor ggz-instellingen, waarin ze problemen met de software en facturering zouden oplossen. Nu blijkt, begin 2023, dat de problemen nog steeds niet zijn opgelost. Veel grote ggz-instellingen hebben nog steeds niet al hun facturen over 2022 afgerond.’
Bevoorschotting
In 2023 dreigen daardoor liquiditeitsproblemen te ontstaan bij ggz-aanbieders. Voor 2022 was er een landelijke afspraak met zorgverzekeraars dat ze via bevoorschotting liquiditeitsproblemen bij ggz-aanbieders zouden oplossen. Maar gaan ze daarmee door in 2023? ‘Ik hoor daar verschillende geluiden over’, zegt Van Schaik.
Banken naar VWS
Van Schaik heeft de zorgen over de ontwikkelingen in de ggz vlak voor Kerst geventileerd in een gesprek op het ministerie van VWS. ‘We hebben aangegeven dat banken niet de aangewezen partij zijn om de liquiditeitsproblemen op te lossen die de sector zelf heeft veroorzaakt. VWS en de NZa begrijpen dat ook.’
Congruent gedrag zorgverzekeraars
Die bal ligt bij zorgverzekeraars. Het is belangrijk dat zorgverzekeraars congruent gedrag vertonen, zoals dat in het integraal zorgakkoord (IZA) is afgesproken, benadrukt Van Schaik. ‘Zorgverzekeraars verschillen nu wel erg veel van elkaar in hun aanpak. Wat meer een gemeenschappelijke lijn met de bevoorschotting is belangrijk. Dat betekent niet dat ze alles centraal moeten afstemmen, want dat mag niet van de ACM. Maar het is wel belangrijk ze zich constructief opstellen, coulance tonen, doorgaan met bevoorschotten en niet allemaal hun eigen beleid maken.’
Banken en waivers
Door de financiële problemen voldoen veel ggz-aanbieders niet aan de financiële afspraken die ze hebben met banken. In theorie kunnen banken hierdoor per direct uitstaande leningen opeisen. In de praktijk volgen gesprekken over financiering. Banken kunnen met een zogeheten waiver ggz-aanbieders toestemming geven om eenmalig, vanwege uitzonderlijke omstandigheden, gedurende een bepaalde periode niet te voldoen aan financiële criteria van banken. Gaan banken zo’n waiver verstrekken aan ggz-aanbieders in nood? Van Schaik: ‘Daar kan ik geen algemene uitspraak over doen. Dat verschilt per ggz-aanbieder. Ggz-aanbieders moeten kunnen aantonen dat de problemen het gevolg zijn van de invoering van het zpm. We zien ook wel dat aanbieders problemen die al speelden, proberen toe te schrijven aan de invoering van het zpm. Dat is niet de bedoeling.’
Imago ggz
De problemen met de invoering van het zpm komen in een tijd dat zorgaanbieders toch al onder druk staan door de personeelstekorten, hoge energieprijzen en de inflatie. ‘De problemen met het zpm zijn niet goed voor het imago van de ggz’, vindt Van Schaik.
Audit-alert
Banken willen graag voorkomen dat er, net zoals na de invoering van de dbc-bekostiging in de ggz in 2012, problemen ontstaan rond de goedkeuring van jaarverslagen. Toen konden accountants de jaarrekeningen niet goedkeuren doordat er te veel onzekerheden waren om de omzet te bepalen. De banken gaan binnenkort afspreken met de accountants om te horen hoe ze hier nu tegenaan kijken. ‘Als accountants een audit-alert afgeven, wordt het voor banken wel erg lastig om de financiële risico’s voor ggz-instellingen in te schatten. We moeten ten koste van alles een audit-alert voorkomen.’
Voor de ggz wordt 1 april 2023 een belangrijke deadline. De zorgverzekeraars moeten dan voor hun verantwoording aan DNB het jaar 2022 financieel afsluiten. Op die datum moeten alle ggz-aanbieders de facturering over 2022 dus afgerond hebben.
Bron: Zorgvisie
Wij zijn Zorg Assist Management en ondersteunen zorg- & welzijnsorganisaties bij:
aanbesteden, kwaliteit, IGJ rapporten, strategie & beleid, detacheren management niveau en bij het vinden & aanvragen van subsidies.
Nieuwsgierig naar ons, of hulp nodig? Bel of mail ons en wij maken graag een vrijblijvende afspraak, om wederzijds te bespreken wat wij voor elkaar kunnen betekenen.
0592 201268 / info@zorgassistmanagement.nl